شبکه بهداشت و درمان اشنویه

مقدمه و اهمیت موضوع:      

   هاری یک بیماری کشنده ویروسی است که مخصوص گوشتخواران اهلی و وحشی بوده که انسان وسایر حیوانات خونگرم پستاندار بطور تصادفی و غالبا از طریق گزش به آن مبتلا می شوند.اهمیت بیماری به دلایل میزان کشندگی بالا( صد در صد) تلفات و خسارت اقتصادی که بیماری در دام ها ایجاد میکند,هزینه بالای خرید سرم و واکسن ضد هاری می باشد.

1. راه های انتقال بیماری: گاز گرفتن وپنجه کشیدن حیوان هار
2. پوست خراشیده یا زخمی شده
3. ترشحات حیوان هار از طریق لیسیدن لب و چشم و بینی صاحبان خود.
4. راه تنفسی خصوصا در غارهایی که خفاش آلوده زندگی می کند.
5. راه گوارشی از طریق خوردن حیوانات تلف شده توسط حیوانات گوشخوار
6. انتقال از راه جفت و پیوند اعضا.

علائم بیماری در حیوان:

اولین علامت تغییر رفتار و عادات حیوان است بطوریکه به صاحب خود انس و الفت پیدا می کند یاعصبانی و تندخو می شود و غذای خود را به خوبی نمی خورد بدون مقصد به هرجائی رفته و به هرکسی حمله می کند به گاز گرفتن چوب ,سنگ و اشیاء مختلف پرداخته پس از مدتی به علت عدم امکان بلع کف از دهان حیوان سرازیر شده و مرتبا به زمین می خورد,صدای پارس حیوان خشن و ناموزون می شود ,در موارد کمی با پیشرفت بیماری حیوان به گوشه ای پناه برده,ابتدا دست ها سپس پاها و سایر اندام ها فلج شده و دراثر فلج دستگاه تنفس می میرد.

علائم بیماری در انسان:  خارش و سوزش در محل گزیدگی , احساس هراس,خستگی , استفراغ شدید و خون آلود,سردرد,تب و تشنج ,توهم و هزیان گوئی.,گرفتگی عضلات ,که در حلق به دلیل این گرفتگی فرد قادر به نوشیدن آب نمی باشد .به تدریج با افزایش و تشدید انقباضات شدید عضله قلب و دستگاه تنفسی فرد می میرد.

اقدامات درمانی لازم در مورد افراد حیوان گزیده قبل از ارجاع به مراکز بهداشتی:

1.شستشوی کامل محل زخم با آب و صابون(حداقل به مدت 15 تا 20 دقیقه و با استفاده از برس)

2.ضد عفونی کردن محل زخم با الکل یا بتادین.

3.مراجعه فوری به نزدیکترین مرکزبهداشتی درمانی و یا خانه بهداشت.

درمان پیشگیری هاری در افراد حیوان گزیده:

1. تزریق واکسن هاری و در صورت لزوم سرم هاری  .
2. تزریق واکسن توام یا ثلاث و سرم کزاز در صورت نیاز
3. تجویز آنتی بیوتیک توسط پزشک
4. .قطع کامل قسمت له شده و از بین رفته.
5. مراقبت از حیوان مهاجم به مدت10 روز.

برنامه کنترل و پیشگیری در سطح مراکز بهداشتی و درمانی:

1. آموزش مردم در زمینه اهمیت بیماری,راه های سرایت و راه های جلوگیری از ابتلا به بیماری

2. .ایجاد هماهنگی بین واحدهای مستقر در سطح منطقه از قبیل شهرداری-دامپزشکی-محیط زیست-بخشداری و...جهت اقدامات مربوط به بهسازی محیط و جمع آوری ودفن صحیح زباله-اتلاف سگهای ولگرد و...

3. جلب همکاری و مشارکت مردم در زمینه جمع آوری و دفع صحیح زباله.

4. آموزش دامداران و روستائیان در زمینه همکاری با مسئولین دامپزشکی جهت شناسائی و قلاده گذاری و واکسیناسیون سگ های خانگی و گله علیه هاری.

5. آموزش دامداران در زمینه عدم کشتارهای غیر مجاز..

توصیه های لازم: *از نگهداری سگ و گربه در منزل خودداری نمائید.

*از نزدیک شدن و تماس با سگ های ولگرد خودداری کنید.

*در صورت گازگرفتن حیوانات هرچند به صورت جزئی مجروح را سریعتر به مرکز بهداشتی ودرمانی ارجاع دهید.

*خودداری از ریختن زباله و پسمانده های غذائی دراماکن عمومی و معابر و استفاده از کیسه های مخصوص زباله.

*واکسینه وقلاده گذاری حیوان                                                  "هاری قابل درمان نیست ولی قابل پیشگیری است

 

سالیانه موارد زیادی از حیوان گزیدگی به واحد هاری شهرستان مراجعه می کنند که در واحد هاری ضمن اقدامات پیشگیرانه از قبیل شستشوی محل زخم و پانسمان زخم و ... واکسن هاری نیز برای آنها تزریق می گردد و کارشناسان واحد هاری شهرستان شبانه روز بصورت کشیک و انکال در واحد هاری حضور دارند در طول سال 1399 تعداد 152 مورد حیوان گزیدگی و در 6ماهه اول 1400 تعداد 79 نفر حیوان گزیده به واحد هاری مراجعه کرده اند که اقدامات لازم برای آنها انجام گرفته است

در پایان توصیه می گردد هر نوع حیوان گزیدگی جدی تلقی گردد و برای اقدامات پیشگیرانه به واحد هاری مرکز بهداشت شهرستان اشنویه مراجعه گردد.

تلفن واحد پیشگیری و مبارزه با بیماریها:44626604